Van thuiswerken naar ’hybride werken’
Toen de overheid in maart 2020 iedereen opriep om zoveel mogelijk thuis te gaan werken, werd daar massaal gehoor aan gegeven. Dankzij de digitalisering bleek dat voor mensen in diverse sectoren redelijk goed mogelijk, al waren nog niet alle organisaties er klaar voor. Thuiswerken blijkt zelfs onvoorziene voordelen te hebben. Inmiddels zeggen veel mensen die door corona zijn gaan thuiswerken dat zij ook in de toekomst meer thuis willen gaan werken. Anders dan tijdens het hoogtepunt van de COVID-19 crisis zal het in de komende jaren niet gaan om volledig thuiswerken, maar om ‘hybride werken’, waarbij het werk vaker op een combinatie van plekken (op het werk, thuis, in de trein, bij de koffiebar, op een collectieve werkplek) wordt uitgevoerd.
Gevolgen voor lange termijn
Doordat de overgang naar (meer) thuiswerken zo snel is gegaan, is er nog veel onbekend over de gevolgen ervan voor werkenden, werkgevers en de samenleving als geheel. Ook is nog onduidelijk wat deze verandering vraagt van de Rijksoverheid, lokale overheden, sociale partners en andere betrokkenen. Niet alle beroepen zijn geschikt voor thuiswerken, zodat er (ook binnen organisaties) verschillen kunnen ontstaan. Het is goed denkbaar dat hybride werken reeds bestaande verschillen vergroot, maar het biedt wellicht juist ook kansen voor bepaalde groepen werkenden. Wanneer leden van hetzelfde team minder vaak fysiek samen zijn, kan dat gevolgen hebben voor de cohesie en creativiteit, voor het signaleren van problemen en het leren van fouten. Het ligt voor de hand dat er positieve en negatieve gevolgen zijn voor gezondheid, milieu, wonen, mantelzorg en de opvoeding van kinderen.
Benodigde kennis voor effectief beleid
Er zijn met andere woorden veel kennisvragen waarvan het antwoord van belang is voor de Rijksoverheid die voor de maatschappelijke opgaven effectief beleid moet ontwikkelen om de risico’s van versnelde digitalisering te beperken en de kansen ervan te verzilveren. De pandemie heeft daarbij bepaalde trends ten aanzien van hybride werken versterkt, die ook voor 2020 al bestonden.